H ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος του οισοφάγου που χαρακτηρίζεται από παθολογική ανοσοαπάντηση σε κάποια συνήθως τροφικά αντιγόνα. Με απλά λόγια κάποιες τροφές προκαλούν ένα είδος αλλεργίας στον οισοφάγο με αποτέλεσμα να διηθείται ο οισοφάγος από ηωσινόφιλα. Τα κύτταρα αυτά εκκρίνουν ουσίες που καταστρέφουν το τοίχωμα και κατά συνέπεια την κινητικότητα του οργάνου.
Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου αυξάνει κάθε χρόνο καθώς εμείς οι γαστρεντερολόγοι την υποπτευόμαστε όλο και πιο πολύ. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως αφορά περίπου 42/100000 ενήλικες και 37/100000 παιδιά.
Τα συμπτώματα
Το κλασσικό σύμπτωμα στην νόσο είναι η δυσκολία στην κατάποση. Δυστυχώς πολλοί ασθενείς αργούν να φτάσουν στον γιατρό και να ζητήσουν βοήθεια γιατί έχουν μάθει να ζουν με το πρόβλημα και έχουν εφεύρει μηχανισμούς που τους βοηθούν [αποφεύγουν σκληρές τροφές, μασάνε πολλές φορές, πίνουν νερό με το γεύμα του για να κατέβει ο βλωμός]. Το αποτέλεσμα είναι πως κάποιες φορές φτάνουν στον γαστρεντερολόγο όταν έχει διαταχθεί σημαντικά η κινητικότητα του οισοφάγου με αποτέλεσμα η τροφή να μην μπορεί να κατέβει και να κολλάει στον οισοφάγο. Ασθενείς με ιστορικό αλλεργικού άσθματος, ατοπικής δερματίτιδας ή με γενικότερα αλλεργικό ιστορικό έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης ηωσινοφιλικής οισοφαγίτιδας.
Η διάγνωση
Η διάγνωση της νόσου γίνεται με ενδοσκόπηση και βιοψίες. Κατά την ενδοσκόπηση η νόσος έχει συνήθως χαρακτηριστική εικόνα [κυκλοτερείς δακτύλιοι, κάθετες γραμμώσεις, οίδημα και εξίδρωμα], ενώ οι βιοψίες δείχνουν διήθηση του οισοφάγου με πολλά ηωσινόφιλα.
Η αντιμετώπιση
Δυστυχώς δεν υπάρχει θεραπεία για τη νόσο. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει να ελεγχθούν τα συμπτώματα και να μην προχωρήσει η βλάβη στον οισοφάγο.
Η κλασσική προσέγγιση του ασθενούς με ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα είναι να λάβει αναστολείς της αντλίας πρωτονίων [PPIs] σε υψηλή δόση για 2-3 μήνες και να επαναληφθεί η γαστροσκόπηση με νέες βιοψίες. Αν οι βιοψίες είναι φυσιολογικές φαίνεται πως η νόσος σχετίζεται με γαστροοοισοφαγική παλινδρόμηση και ο ασθενής παραμένει σε θεραπεία με PPIs. Αν οι βιοψίες παραμένουν παθολογικές η νόσος σχετίζεται με διαταραγμένη ανοσοαπάντηση και δοκιμάζεται μια ειδική κορτιζόνη από το στόμα ελάχιστα απορροφήσιμη, η βουδεσονίδη, που δρα τοπικά στον οισοφάγο. Σε υποτροπή των συμπτωμάτων μπορεί να χορηγηθεί και κλασσική κορτιζόνη ή να παραταθεί η χορήγηση της βουδεσονίδης ή να δοκιμασθούν δίαιτες αποκλεισμού τροφών που συχνά είναι όμως εξαιρετικά δύσκολες.
Αν δεν βρεθεί αλλεργία σε συγκεκριμένη τροφή έχει δοκιμασθεί η «six food elimination diet». Οι 6 πιο συχνές τροφές που μπορεί να προκαλέσουν αλλεργία στον οισοφάγο είναι το γάλα αγελάδας, τα οστρακοειδή/ψάρια, το σιτάρι, τα αυγά η σόγια και οι ξηροί καρποί.
Τελευταία κυκλοφόρησε ένα μονοκλωνικό αντίσωμα [βιολογική θεραπεία] για τη νόσο με θεαματικά αποτελέσματα από τις πρώτες μεγάλες μελέτες.
Συμπερασματικά
Η ηωσινοφιλική οσοφαγίτιδα είναι μια νόσος που γίνεται όλο και συχνότερη. Είναι σημαντικό να διαγιγνώσκεται έγκαιρα καθώς μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία κατάποσης και στένωση του οισοφάγου που είναι δύσκολα αντιμετωπίσιμη. Οι κλασσικές θεραπείες περιλαμβάνουν αναστολείς αντλίας πρωτονίων, βουδεσονίδη, elimination diets, ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε μια βιολογική θεραπεία με εξαιρετικά αποτελέσματα.