Γράφει ο Γαστρεντερολόγος – Ηπατολόγος Γ. Κ. Αναγνωστόπουλος
Η γαστροσκόπηση είναι η εξέταση με την οποία μπορούμε να δούμε το εσωτερικό τοίχωμα του οισοφάγου, του στομάχου και του 12δακτύλου.
Γαστροσκόπηση: Προετοιμασία
Ο ασθενής πριν την εξέταση παραμένει νηστικός για τουλάχιστον 8 ώρες χωρίς να καταναλώσει οποιαδήποτε στερεή τροφή. Μπορεί να πιει νερό ή άλλα διαυγή υγρά μέχρι 3 ώρες πριν την εξέταση.
Αν παίρνει φάρμακα ενημερώνει τον γιατρό για τα φάρμακα αυτά και αποφασίζεται αν κάποια από αυτά θα διακοπούν ή όχι.
Ο γιατρός θα σας ρωτήσει αν έχετε εμφανίσει στο παρελθόν αλλεργίες σε κάποια από τα φάρμακα της εξέτασης.
Ο ασθενής έρχεται στο ραντεβού καλύτερα με συνοδό και όχι μόνος του καθώς δεν επιτρέπεται να οδηγήσει μετά την εξέταση.
Το γαστροσκόπιο
Το ενδοσκόπιο είναι ένας μακρύς εξαιρετικά ελαστικός σωλήνας διαμέτρου λίγων χιλιοστών που εισέρχεται από το στόμα του ασθενούς και ελέγχει το ανώτερο πεπτικό. Στο άκρο του έχει κάμερα από την οποία εκπέμπεται φως. Η εικόνα που καταγράφεται μεταφέρεται σε ειδική οθόνη υψηλής ευκρίνειας στην οποία ο γαστρεντερολόγος βλέπει το εσωτερικό των οργάνων.
Γαστροσκόπηση: Διαδικασία
Ο ασθενής ξαπλώνει στο εξεταστικό κρεβάτι στο αριστερό πλάι. Τοποθετείται στο δάκτυλο του ασθενούς ειδικό μηχάνημα για την καταγραφή των σφύξεων αλλά και του κορεσμού οξυγόνου στο αίμα κατά την διάρκεια της εξέτασης. Τοποθετείται φλεβοκαθετήρας μέσω του οποίου θα χορηγηθεί η αναισθησία.
Κατόπιν τοποθετείται επιστόμιο στον ασθενή για να μην έρχεται σε επαφή το ενδοσκόπιο με τα δόντια του ασθενούς.
Στον ασθενή χορηγείται [αν το επιθυμεί] μέθη δηλαδή ενδοφλέβια ένεση προποφόλης από αναισθησιολόγο και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ο ασθενής κοιμάται.
Εξέταση γαστροσκόπησης
Κατά την εξέταση ελέγχονται ο οισοφάγος, το στομάχι και το 12δάκτυλο. Αν κριθεί σκόπιμο, με την χρήση κατάλληλης λαβίδας που διέρχεται μέσα από το ενδοσκόπιο λαμβάνονται δείγματα από το τοίχωμα των οργάνων [βιοψίες], όπως και δείγμα για τον έλεγχο για ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
Με την χρήση μεγεθυντικών ενδοσκοπιών μπορούμε να αναγνωρίσουμε μικροσκοπικές αλλοιώσεις που δεν θα φανούν με τα κλασσικά ενδοσκόπια, ακόμη και χωρίς να υπάρχει ανάγκη για την λήψη βιοψιών. Η εξέταση διαρκεί συνήθως, ανάλογα πάντα με την περίπτωση, 5-10 λεπτά.
Μετά την εξέταση
Μετά την εξέταση ο ασθενής ξυπνά σε λίγα λεπτά. Παραμένει κάποια ώρα στο κρεβάτι πριν σηκωθεί και μιλήσει με τον γιατρό σχετικά με τα αποτελέσματα της εξέτασης.
Μετά την εξέταση και για το υπόλοιπο της ημέρας ο ασθενής δεν επιτρέπεται να οδηγήσει ή να χειριστεί μηχανήματα καθώς τα αντανακλαστικά του μπορεί να είναι μειωμένα λόγω της χορηγηθείσης αναισθησίας.
Συχνές Ερωτήσεις Ασθενών
Πως γίνεται η γαστροσκόπηση;
H γαστροσκόπηση είναι η καλύτερη μέθοδος για τη διάγνωση των παθήσεων του στομάχου, εξαιτίας της τέλειας απεικόνισής του από το γαστροσκόπιο. Η εξέταση αυτή επιτρέπει στον γαστρεντερολόγο να παρατηρήσει λεπτομερώς την εσωτερική κοιλότητα του οισοφάγου, εντοπίζοντας αλλοιώσεις, έλκος στομάχου ή διάφορες στενώσεις που ως ευρήματα υποδηλώνουν διάφορες παθήσεις (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, κακοήθεια στο στομάχι ή στον οισοφάγο κ.α.).
Η διαδικασία της γαστροσκόπησης είναι σχετικά εύκολη και γίνεται με τη βοήθεια του γαστροσκοπίου, ενός μακρόστενου σωλήνα που στο τέλος του φέρει κάμερα με οπτικές ίνες που μεταφέρει την εικόνα του εσωτερικού του στομάχου στην οθόνη που παρακολουθεί ο γιατρός. Πριν υποβληθεί ο ασθενής στην επέμβαση, ο γιατρός θα τον βοηθήσει να χαλαρώσει, χορηγώντας τοπική αναισθησία τον λάρυγγα για να αποφευχθεί ο βήχας από την είσοδο του γαστροσκοπίου. Στο στόμα του ασθενούς τοποθετείται ένα μασελάκι για να είναι πάντα ανοιχτό την ώρα της εξέτασης.
Η εξέταση δεν πονάει! Ο ασθενής είναι φυσιολογικό να νιώσει μία ελαφριά ενόχληση που περιγράφεται σαν η αίσθηση ενός ξένου σώματος στον λαιμό. Ο βαθμός της ενόχλησης αυτής είναι διαφορετικός από ασθενή σε ασθενή, ανάλογα με την αντοχή του στον πόνο. Ο γαστρεντερολόγος μπορεί να χορηγήσει ηρεμιστική ένεση αν ο ασθενής είναι πολύ αγχωμένος και η εξέταση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί ομαλά.
Η διάρκειά της δεν ξεπερνάει τα 10-15 λεπτά και δεν χρειάζεται νοσηλεία. Η επιστροφή στο σπίτι γίνεται αμέσως.
Τι πρέπει να προσέχει ο ασθενής στην προετοιμασία της εξέτασης;
Πριν τη γαστροσκόπηση πρέπει να είστε νηστικοί τουλάχιστον 5 ώρες. Γευματίστε ελαφρά πριν ξεκινήσετε τη νηστεία και σταματήστε να πίνετε νερό 2 ώρες πριν ξεκινήσει η εξέταση.
Ποιο είναι το κόστος της γαστροσκόπησης;
Το κόστος της γαστροσκόπησης με μέθη ή χωρίς είναι προσιτό. Ο γιατρός θα σας ενημερώσει σχετικά, καθώς ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς, μπορεί να αλλάζει η τελική τιμή.
Χρειάζεται να χορηγηθεί μέθη για την γαστροσκόπηση;
Είναι πολύ πιθανή η επιλογή μέθης (ελαφριάς καταστολής) μέσω φλεβοκαθετήρα στο χέρι, ο οποίος θα αφαιρεθεί στο τέλος. Επίσης, αν κριθεί απαραίτητο μπορεί να χορηγηθεί ιατρικό οξυγόνο.
Υπάρχουν κίνδυνοι από την εξέταση;
Η γαστροσκόπηση είναι 100% ασφαλής εξέταση, που μπορεί να επιφέρει στον ασθενή κάποιες αναμενόμενες παρενέργειες ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του και το παθολογικό του προφίλ. Ο ερεθισμός στον λάρυγγα είναι μία από τις παρενέργειες που μετά από λίγες ώρες εξαφανίζεται. Έχουν αναφερθεί περιστατικά εισρόφησης γαστρικών υγρών στον πνεύμονα, κατάσταση που συνοδεύεται από πυρετό και ελέγχεται πλήρως με την κατάλληλη αγωγή, χωρίς κανένα πρόβλημα.
Σπανίως, παρενέργειες μπορεί να εμφανιστούν από τη μέθη, όπως ερεθισμός στη φλέβα ή αλλεργία στα χορηγούμενα ενδοφλέβια φάρμακα.