Πολύποδες Παχέος Εντέρου Θεραπεία

Τι είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου;

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ένας κακοήθης όγκος που αναπτύσσεται στην εσωτερική επιφάνεια του παχέος εντέρου. Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται στον κόσμο περισσότερες από 1.000.000 νέες περιπτώσεις καρκίνου του παχέος εντέρου και είναι πια ο τρίτος πιο συχνός καρκίνος στον άνθρωπο.

Οι διατροφικές συνήθειες αποτελούν ένα παράγοντα που σχετίζεται πολύ με την εμφάνιση καρκίνου στο παχύ έντερο, καθώς ο κίνδυνος ανάπτυξης είναι χαμηλότερος σε πληθυσμούς που καταναλώνουν αυξημένα φρούτα και λαχανικά.

Επίσης, τα έλαια που είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα και το ελαιόλαδο (μονοακόρεστα) φαίνεται ότι ασκούν προστατευτική δράση στην εμφάνιση της νόσου. Μελέτες δείχνουν πως η ασπιρίνη και τα μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη ασκούν επίσης προστατευτικό ρόλο.

Τα φάρμακα όμως αυτά μπορεί να έχουν σοβαρές παρενέργειες από άλλα όργανα σε καθημερινή χορήγηση οπότε η λήψη τους πρέπει να εξατομικεύεται.

Επίπεδοι πολύποδες παχέος εντέρου: Η σχέση τους με τον καρκίνο

Το σημαντικό είναι πως ο καρκίνος του παχέος εντέρου δεν αναπτύσσεται από την μία ημέρα στην άλλη. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο καρκίνος ξεκινά από μικρές συσσωρεύσεις κυττάρων που λέγονται πολύποδες και προεξέχουν από την επιφάνεια του εντέρου. Για λόγους που δεν γνωρίζουμε συμβαίνουν βλάβες στα γονίδια των κυττάρων του εντέρου με αποτέλεσμα τα κύτταρα να πολλαπλασιάζονται με αυξημένο ρυθμό και να σχηματίζουν τους πολύποδες.

Οι πολύποδες είναι συνήθως μικροί και δεν προκαλούν συμπτώματα

Σχεδόν όλοι οι καρκίνοι του παχέος εντέρου αναπτύσσονται πάνω σε πολύποδα και για το λόγο αυτό ο τακτικός έλεγχος του παχέος εντέρου και η αφαίρεση των πολυπόδων μπορεί να προλάβει την ανάπτυξη του καρκίνου. Πολλοί ασθενείς με καρκίνο στο παχύ έντερο δεν εμφανίζουν συμπτώματα όταν η νόσος είναι στο αρχικό στάδιο.

Αργότερα τα συμπτώματα έχουν σχέση με την θέση και το μέγεθος του όγκου, και μπορεί να περιλαμβάνουν:

  1. Αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου δηλ. διάρροια ή δυσκοιλιότητα
  2. Αίμα στα κόπρανα ή απώλεια αίματος από τον πρωκτό
  3. Κοιλιακός πόνος
  4. Αίσθημα πως το έντερο δεν αδειάζει επαρκώς μετά την κένωση
  5. Κοιλιακή δυσφορία που επιμένει όπως κράμπες ή μετεωρισμός
  6. Αδυναμία, κόπωση ή ανεξήγητη απώλεια βάρους

Τα παραπάνω συμπτώματα δεν σημαίνουν ότι υπάρχει υποχρεωτικά καρκίνος, αν όμως επιμένουν, ο ασθενής πρέπει να επισκεφτεί τον γαστρεντερολόγο.

Το ευτύχημα με τον καρκίνο στο παχύ έντερο είναι πως η πρώιμη διάγνωση αντιστοιχεί και σε πλήρη ίαση. Συνήθως ο καρκίνος παραμένει μέσα στον πολύποδα σε αρχικό στάδιο για κάποια χρόνια δίνοντάς μας την ευκαιρία αν βρούμε και αφαιρέσουμε τους πολύποδες να απαλλαγούμε από τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.

Ο έλεγχος του παχέος εντέρου γίνεται με την κολονοσκόπηση.

Με την εξέταση ελέγχεται όλο το έντερο, λαμβάνονται δείγματα ιστού αν χρειάζεται και αφαιρούνται με ειδικό τρόπο οι πολύποδες. Η κολονοσκόπηση όταν γίνεται σωστά είναι πρακτικά μια ανώδυνη εξέταση (χορηγείται μικρή δόση αναισθησίας/αναλγησίας που λέγεται μέθη).

Υπάρχουν 3 είδη πολυπόδων στο παχύ έντερο:

  1. Οι έμμισχοι πολύποδες που έχουν μίσχο [δηλ κοτσάνι] και προβάλλουν από την επιφάνεια του εντέρου
  2. Οι άμισχοι πολύποδες που προβάλλουν χωρίς όμως να έχουν εμφανές κοτσάνι.
  3. Οι επίπεδοι πολύποδες που δεν προβάλλουν ή προβάλλουν ελάχιστα από την επιφάνεια του εντέρου.

Το σημαντικότερο σημείο στην εξέταση είναι να γίνει τις προηγούμενες ημέρες σωστή προετοιμασία του εντέρου με λήψη κατάλληλων καθαρτικών και υγρών έτσι ώστε να είναι όσο το δυνατόν καλύτερη η απεικόνιση του τοιχώματος του εντέρου.

Ο έλεγχος του παχέος εντέρου πρέπει να ξεκινά στην ηλικία των 50 ετών, όταν ο ασθενής δεν είναι υψηλού κινδύνου, και να επαναλαμβάνεται κάθε 10 έτη άν η εξέταση είναι φυσιολογική. Έλεγχος σε μικρότερη ηλικία και πιο συχνά συνιστάται σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου στο παχύ έντερο.

Σε αυτήν την ομάδα ανήκουν ασθενείς με:

  1. Οικογενειακό ιστορικό πολυπόδων ή καρκίνου παχέος εντέρου
  2. Ελκωδη κολίτιδα ή νόσο του Crohn
  3. Aτομικό ιστορικό πολυπόδων ή καρκίνου παχέος εντέρου

Το πρόβλημα με την κολονοσκόπηση όπως γινόταν μέχρι τώρα είναι πως πολλούς πολύποδες δεν τους βρίσκαμε. Αυτό συμβαίνει συχνά επειδή κάποιοι πολύποδες είναι επίπεδοι και δεν είναι δυνατόν να αναγνωρισθούν με τα συμβατικά ενδοσκόπια.

Οι επίπεδοι μάλιστα πολύποδες είναι και πιο πιθανό να εξελιχθούν σε καρκίνο ή να έχουν ήδη εστίες πρώιμου καρκίνου.

Πρόσφατα άρχισαν να χρησιμοποιούνται εξειδικευμένα ενδοσκόπια που αλλάζουν το μήκος κύματος του φωτός και μεγενθύνουν έως 115 φορές την ενδοσκοπική εικόνα.

Με τον τρόπο αυτό και σε συνδυασμό με τον ψεκασμό του τοιχώματος του εντέρου με ειδικές χρωστικές (χρωμοενδοσκόπηση) μπορούμε πια να δούμε πολύποδες που ήταν ‘αθέατοι’ με την κλασσική κολονοσκόπηση.

Η εξειδικευμένη αυτή κολονοσκόπηση γίνεται πια εδώ και λίγο καιρό και στην χώρα μας σε εξειδικευμένα κέντρα και ουσιαστικά είναι η απάντηση σε ένα πρόβλημα που από καιρό ζητούσε λύση.

Πολύποδες παχέος εντέρου: Πρόληψη – Θεραπεία

Συμπερασματικά λοιπόν θα λέγαμε πως:

  1. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να θεραπευτεί πλήρως ιδίως εάν διαγνωσθεί σε πρώιμο στάδιο.
  2. Η διαιτά μας πρέπει να περιλαμβάνει πολλά φρούτα και λαχανικά
  3. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο καρκίνος αναπτύσσεται πάνω σε πολύποδα γι’αυτό η ανεύρεση και αφαίρεση των πολυπόδων προλαμβάνει την ανάπτυξη καρκίνου
  4. Ο έλεγχος του παχέος εντέρου πρέπει να ξεκινά στην ηλικία των 50 ετών και να γίνεται ανά 10 έτη αν δεν υπάρχουν ευρήματα
  5. Υψηλού κινδύνου άτομα πρέπει να έλεγχουν το εντερό τους πιο συχνά και από μικρότερη ηλικία

Τελευταία χρησιμοποιούνται σε εξειδικευμένα κέντρα ειδικά ενδοσκόπια που με συγκεκριμένη τεχνολόγια κάνουν ορατούς πολύποδες που δεν μπορούσε να ανακαλύψει η κλασσική κολονοσκόπηση.

Οι πολύποδες του παχέος εντέρου είναι πολύ συχνοί με ποσοστά που λένε ότι το 50% των ατόμων μέσης ηλικίας έχει αναπτύξει τουλάχιστον έναν πολύποδα στην ζωή του.

Ο λόγος που οι πολύποδες αφαιρούνται έχει να κάνει με την επικινδυνότητά τους να εξελιχθούν σε καρκίνο παχέος εντέρου. Έτσι, είναι απαραίτητη η κολονοσκόπηση, στην οποία μπορεί να αφαιρεθούν κιόλας.

Εκτός από την κολονοσκόπηση, οι απεικονιστικές μέθοδοι και το τεστ κοπράνων, είναι επιπλέον εξετάσεις οι οποίες μπορούν να αναδείξουν την ύπαρξη πολυπόδων.

Προετοιμασία ασθενούς για την επέμβαση

Ο γιατρός θα δώσει σαφείς οδηγίες για το πως θα προετοιμαστεί για την κολονοσκόπηση. Η διαδικασία αυτή στοχεύει στο άδειασμα όλων των στερεών που υπάρχουν στον γαστρεντερικό σωλήνα. Μερικά 24ωρα πριν ο ασθενής λαμβάνει ζωμούς χωρίς λίπος, νερό, καφές, τσάι κ.α.

Το προηγούμενο βράδυ δίνεται ένα καθαρτικό για να μαλακώσει τα κόπρανα και να αυξήσει τις κινήσεις του εντέρου.

Αφαίρεση πολύποδα κατά την κολονοσκόπηση

Κατά την διάρκεια της κολονοσκόπησης ο γαστρεντερολόγος αφαιρεί τους πολύποδες ή παίρνει δείγμα από τους ιστούς. Στην συνέχεια με την βοήθεια του μικροσκοπίου εξετάζονται για την ύπαρξη καρκίνου.

Αυτές οι διαδικασίες γίνονται με την βοήθεια πολύ μικρών εργαλείων που δουλεύονται από τον γιατρό μαζί με το κολονοσκόπιο.

Ανάκαμψη ασθενούς

Η διαδικασία της αφαίρεσης πολύποδα διαρκεί μέχρι μία ώρα και ο ασθενής σε μερικές περιπτώσεις αισθάνεται ελαφρύ πόνο ή φούσκωμα. Ο ασθενής μένει στην κλινική 2 ώρες μετά την επέμβαση για παρακολούθηση. Η πλήρης ανάκαμψη του ασθενούς επέρχεται την επόμενη μέρα.

Πολυποδεκτομή: Η διαδικασία της επέμβασης

Το ειδικό ενδοσκόπιο εισέρχεται στον αυλό του εντέρου προκαλώντας μονοπολική διαθερμία και ο πολύποδας στην συνέχεια εκτέμνεται. Ο χρόνος που παίρνει η διαδικασία καθώς και οι πιθανές επιπλοκές καθορίζονται από το μέγεθος, το σχήμα και την θέση του πολύποδα ή των πολυπόδων.

Η ενδοσκοπική πολυποδεκτομή συνήθως αποτελεί την απαραίτητη συμπληρωματική διαδικασία της διαγνωστικής κολονοσκόπησης. Επίσης είναι μία διαδικασία, η οποία μπορεί να συνοδεύει την κολονοσκόπηση αν υπάρχει συναίνεση εξαρχής.

Τέλος αν ο πολύποδας που αφαιρέθηκε αποδειχθεί αδενοκαρκίνωμα, ο γιατρός θα αποφασίσει αν χρειάζεται περαιτέρω εκτομή του εντέρου.

Συχνές ερωτήσεις για τους πολύποδες παχέος εντέρου

Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξη πολυπόδων;

  1. Ηλικία: Οι περισσότεροι είναι άνω των 50 ετών.
  2. Οικογενειακό ιστορικό
  3. Παχυσαρκία και κάπνισμα

Παρουσιάζουν συμπτώματα οι πολύποδες;

Οι περισσότεροι δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα. Αν εμφανίσουν αυτό σημαίνει ότι βρίσκονται κοντά στον πρωκτό. Δύο από τα πιο κοινά συμπτώματα είναι η αιμορραγία και ίσως η διάρροια. Λόγω της έλλειψης συμπτωμάτων λοιπόν, είναι αναγκαίος ο προληπτικός έλεγχος.

Ποιες είναι οι καλύτερες συμβουλές για την πρόληψη;

  1. Ακολουθήστε μία διατροφή χαμηλή σε λιπαρά και υψηλή σε φυτικές ίνες
  2. Μείνετε σε φυσιολογικά επίπεδα βάρους
  3. Σταματήστε το κάπνισμα
  4. Αποφύγετε το αλκοόλ

Είναι γνωστό πως ο σποραδικός καρκίνος στο παχύ έντερο αναπτύσσεται πάνω σε έδαφος πολυπόδων οι οποίοι είναι προκαρκινικές μορφές.

Η αφαίρεση των επίπεδων πολυπόδων είναι μια επέμβαση που απαιτεί να γίνεται από εξειδικευμένογαστρεντερολόγο-επεμβατικό ενδοσκόπο για δύο κυρίως λόγους:

  1. H αφαίρεση των πολυπόδων αυτών και ιδίως όταν βρίσκονται στο δεξί κομμάτι του παχέος εντέρου που έχει λεπτότερο τοίχωμα, μπορεί να έχει σαν επιπλοκή την διάτρηση του τοιχώματος με αποτέλεσμα περιτονίτιδα.
  2. Αν η αφαίρεση δεν γίνει σωστά μπορεί να παραμείνουν υπολείμματα προκαρκινικά που να οδηγήσουν στο μέλλον σε καρκίνο.

Για να αφαιρεθούν λοιπόν οι επίπεδοι πολύποδες πρέπει να ανευρεθούν. Η ανεύρεση τους δεν είναι εύκολη υπόθεση γιατί συχνά οι πολύποδες αυτοί δεν φαίνονται με τα κλασσικά συμβατικά ενδοσκόπια.

Για να ανευρεθούν πρέπει να χρησιμοποιούνται υψηλής ευκρίνειας ενδοσκόπια [high definition] σε συνδυασμό με εξειδικευμένες τεχνικές όπως η χρωμοενδοσκόπηση και το Narrow Band Imaging. Mόλις ανευρεθούν οι πολύποδες, θα μελετηθούν με την τεχνική της μεγεθυντικής χρωμοενδοσκόπησης, και θα καθορισθεί η βαρύτητα της δυσπλασίας.

Η αφαίρεση των πολυπόδων αυτών είναι μια διαδικασία που απαιτεί εξειδικευση. Κατ’αρχάς ψεκάζονται οι πολύποδες με χρωστική για να καθορισθούν τα όριά τους που πολλές φορές με την απλή ενδοσκόπηση δεν είναι ευδιάκριτα.

Αφού γίνει αυτό γίνεται ένεση διαλυμμάτων κάτω από τους πολύποδες έτσι ώστε να διαχωρισθεί ο βλεννογόνος από τον υποβλεννογόνιο χιτώνα του εντέρου και να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα διάτρησης κατά την αφαιρεσή τους. Αφού γίνει σωστή ανύψωση ακολουθεί η αφαίρεση με ειδικό βρόγχο.

Σε μεγάλους πολύποδες η αφαίρεση θα γίνει τμηματικά [piecemeal]. Το αφαιρεθέν υλικό τοποθετείται σε φελλό [με καρφίτσες] και αποστέλλεται για βιοψία.

Πώς συνδέονται οι πολύποδες παχέος εντέρου με τον καρκίνο;

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αρχίζει σχεδόν πάντα ως καλοήθης πολύποδας του παχέος εντέρου. Σε 10 με 15 χρόνια αυτός ο πολύποδας μπορεί να αλλάζει σιγά-σιγά και να δημιουργήσει καρκίνο – αυτός είναι ο λόγος που οι περισσότεροι ασθενείς πρέπει να κάνουν κολονοσκόπηση τουλάχιστον κάθε 10 χρόνια. Οι πολύποδες είναι εύκολο να εντοπιστούν και να απομακρυνθούν όταν τηρείται ένα τακτικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου.

Πώς μπορώ να αποτρέψω την εμφάνιση πολύποδων παχέος εντέρου;

Τα ακριβή αίτια που προκαλούν πολύποδες είναι αβέβαια, αλλά φαίνεται να σχετίζονται με την κληρονομικότητα και τον τρόπο ζωής. Οι γενετικοί παράγοντες μπορεί να καθορίσουν την ευαισθησία ενός ατόμου στην ασθένεια, ενώ διατροφικοί και άλλοι παράγοντες του τρόπου ζωής αυξάνουν τις πιθανότητες. Η μειωμένη κατανάλωση λίπους και η αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών καθώς και η διατροφή πλούσια σε βιταμίνες, ασβέστιο και θρεπτικά συστατικά, σε συνδυασμό με την τακτική άσκηση μειώνουν τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου.

Ποιοι συγκαταλέγονται στις ομάδες αυξημένου κινδύνου;

Μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένοι παράγοντες συνδέονται με την αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης αυτής της ασθένειας. Οι ομάδες ανθρώπων που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο και πρέπει να ελέγχονται τακτικά είναι:

  • Ηλικίες 50 ετών και άνω: Αν και αυτή η ασθένεια μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, οι περισσότεροι άνθρωποι που αναπτύσσουν καρκίνο του παχέος εντέρου είναι άνω των 50 ετών.
  • Οικογενειακό ιστορικό: Στενοί συγγενείς που έχουν εμφανίσει καρκίνο του παχέος εντέρου
  • Πάσχοντες από νόσο του Crohn
  • Πάσχοντες από οικογενή αδενωματώδη πολυποδίαση

Μπορώ να κάνω κάτι για να μειώσω τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου;

Με τις τακτικές εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου και την κολονοσκόπηση μπορούν να εντοπιστούν έγκαιρα και να αφαιρεθούν οι δυνητικά επικίνδυνοι πολύποδες πριν εξελιχθούν σε καρκίνο στο κόλον και το ορθό. Μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι η αυξημένη σωματική δραστηριότητα και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.